Symptomen, oorzaken en behandeling van bloedarmoede
Bloedarmoede ontstaat wanneer u niet genoeg robuuste, gezonde rode bloedcellen heeft om zuurstof te transporteren door uw hele lichaam. De bloedcellen ontbreken wellicht voldoende hemoglobine, het eiwit dat het bloed zijn rode kleur geeft. Bloedarmoede treft 1 op de 10 tienermeisjes en vrouwen. Daarnaast ontwikkelt het zich ook bij mannen en kinderen, en is gekoppeld aan een aantal ziekten.
Symptomen van bloedarmoede
Als u vaak moe bent, ook al hebt u goed geslapen, of u hebt niet genoeg energie voor de normale activiteiten, dan heeft u misschien wel bloedarmoede. Het kan een onderliggende oorzaak van geheugen- of stemmingswisselingen problemen zijn. Symptomen variëren van geen tot mild tot levensbedreigend en voorbeelden hiervan zijn:
– Slap gevoel
– Duizeligheid
– Bleke huid
– Hoofdpijn
– Gevoelloosheid of koude handen en voeten
– Lage lichaamstemperatuur
Hart-gerelateerde symptomen
Mensen met bloedarmoede hebben minder zuurstof in hun bloed, wat betekent dat het hart harder moet werken om voldoende zuurstof naar de organen te pompen. Cardiale-gerelateerde symptomen omvatten hartritmestoornissen (een abnormaal hartritme), kortademigheid en pijn op de borst.
Bloedarmoede bij kinderen
Ongeveer een op de zeven kinderen ontwikkelen bloedarmoede bij leeftijd van 2 jaar, meestal omdat ze niet genoeg ijzer in hun dieet hebben. Mensen die bloedarmoede hebben door ijzertekort kunnen de drang hebben om ongepaste dingen te eten zoals vuil, leem, ijs, of zetmeel, een gedrag genaamd pica. Kinderartsen testen alle kinderen op bloedarmoede als ze de leeftijd van 12 maanden bereiken. Zonder behandeling, kan een ernstig geval van bloedarmoede de ontwikkeling van de hersenen permanent beïnvloeden.
Bloedarmoede risicofactoren
Vrouwen en mensen met chronische ziekten hebben het grootste risico van bloedarmoede. Wanneer vrouwen bloed verliezen bij zware menstruatie, kunnen zij anemisch worden. Zwangerschap veroorzaakt ook veranderingen in bloedvolume bij een vrouw dat kan leiden tot anemie. Chronische ziekten zoals nierziekte kunnen het vermogen van het lichaam om rode bloedcellen, beïnvloeden. Een dieet met weinig ijzer, foliumzuur of vitamine B12 verhoogt ook het risico, daarnaast zijn sommige vormen van bloedarmoede zijn erfelijk.
Bloedarmoede bij tieners
Als uw tienerkind vaak vermoeid is, kan bloedarmoede een oorzaak zijn. Tieners lopen het risico van bloedarmoede door ijzertekort vanwege hun plotselinge groei spurts. Tiener meisjes zijn ook meer vatbaar voor bloedarmoede vanwege hun menstruatie.
Oorzaak: Ijzertekort
Een dieet dat weinig ijzer bevat kan bloedarmoede veroorzaken. Ijzer uit planten en supplementen wordt niet zo goed opgenomen als het ijzer in rood vlees. Verteringsproblemen, zoals de ziekte van Crohn, coeliakie, of zelfs maagomleidingsingrepen kunnen de ijzerabsorptie dwarsbomen. En sommige voedingsmiddelen en geneesmiddelen kunnen de opname van ijzer belemmeren wanneer zij genomen worden met ijzer-rijke voedingsmiddelen. Denk hierbij aan:
– Zuivelproducten
– Calcium-rijke voedingsmiddelen
– Calciumsupplementen
– Antacidum
– Koffie
– Thee
Oorzaak: Vitaminetekort
Het lichaam heeft zowel vitamine B12 als foliumzuur nodig om rode bloedcellen te maken. Een dieet die weinig van deze vitaminen bevat, kan soms leiden tot bloedarmoede. Een auto-immuunziekte of spijsverteringsproblemen kunnen ook voorkomen dat uw lichaam genoeg B12 absorbeert. Dierlijke voedingsmiddelen en verrijkte ontbijtgranen zijn goede bronnen van B-12. Foliumzuur vindt u terug in groene bladgroenten, fruit, gedroogde bonen en erwten, en wordt toegevoegd aan brood, pasta en granen.
Oorzaak: Ziekte
Chronische ziekte of een infectie kunnen ertoe leiden dat het lichaam minder rode bloedcellen aanmaakt. Dit kan leiden tot een lichte daling van hemoglobine. Als u opmerkelijk veel bloedverlies heeft, dan kunt u bloedarmoede door ijzertekort ontwikkelen. En sommige medicijnen en medische behandelingen kunnen u risico op bloedarmoede ook verhogen. Raadpleeg uw arts om te kijken of u meer ijzer of andere supplementen nodig hebt.
Oorzaak: Beenmergdepressie (aplastische anemie)
Aplastische anemie is een zeldzame aandoening waarbij het beenmerg niet genoeg bloedcellen maakt om het lichaam te voorzien. Het beïnvloedt slechts ongeveer drie op een miljoen mensen. Het kan worden veroorzaakt door hoge doses straling, bepaalde chemische blootstellingen, virussen, of een auto-immuunziekte waarbij het lichaam het beenmerg aanvalt. Ongeveer een op de vijf gevallen wordt geërfd. In ernstige gevallen moeten mensen bloedtransfusies of zelfs een beenmergtransplantatie ondergaan.
Oorzaak: Bloedverlies
Het verliezen van te veel rode bloedcellen is een veel voorkomende oorzaak van bloedarmoede. Zware menstruatie, zweren, letsel of een operatie kan leiden tot zo veel bloedverlies dat bloedarmoede door ijzertekort ontstaat. Vrouwen die zware menstruatie perioden hebben, moeten elk jaar op bloedarmoede getest worden.
Oorzaak: Problemen in de bloedcellen
Erfelijke aandoeningen kunnen invloed hebben op de productie van rode bloedcellen in uw lichaam. Thalassemie kan ertoe leiden dat het lichaam minder gezonde rode bloedcellen en minder hemoglobine aanmaakt, dit kan worden behandeld met bloedtransfusies. Bij mensen met hemolytische anemie, worden de rode bloedcellen vernietigd en te snel uit de bloedbaan verwijdert.
Sikkelcelanemie
Sikkelcelanemie is een erfelijke aandoening waarbij het lichaam een abnormale vorm van hemoglobine produceert. Dit zorgt ervoor dat rode bloedcellen veranderen van rond naar een sikkel vorm en aan elkaar gaan plakken. Dat kan het moeilijk maken voor bloedcellen om door de bloedvaten te reizen, wat leidt tot pijn en schade aan lichaamsweefsels. De rode bloedcellen sterven ook sneller af dan normaal rode bloedcellen.
Diagnose: Compleet bloedbeeld
Een compleet bloedbeeld test zal uw niveaus van rode bloedcellen, witte bloedcellen, bloedplaatjes en hemoglobine in kaart brengen. Daarnaast wordt naar andere factoren zoals gemiddelde grootte, variatie in grootte, volume en hemoglobine concentratie in de rode bloedcellen gekeken. Als u bloedarmoede door ijzertekort hebt, kunnen uw rode bloedcellen kleiner zijn dan normaal. Uw zorgverzekeraar kan ook vragen stellen over uw symptomen, geneesmiddelen die u neemt, en uw familiegeschiedenis.
Diagnose: Andere bloedtesten
Als het complete bloedbeeld laat zien dat aan bloedarmoede leidt, moet u wellicht extra bloedonderzoeken ondergaan. Uw bloedcellen kunnen worden gecontroleerd op een abnormale vorm. Hemoglobine elektroforese detecteert het type van hemoglobine in uw bloed. Een reticulocyten test bekijkt hoe goed uw beenmerg nieuwe rode bloedcellen aanmaakt. Ijzer onderzoeken kunnen worden gedaan om de ijzervoorraad in uw lichaam te testen, evenals het ijzer in uw bloed.
Diagnose: Beenmergonderzoek
Als uw lichaam te weinig of te veel bloedcellen produceert of de structuur lijkt abnormaal te zijn, kan u een beenmergonderzoek ondergaan. Beenmerg, het sponsachtig weefsel binnenin botten, bevat stamcellen die veranderen in bloedcellen. Uw arts zal een kleine steekproef van beenmerg verwijderen door middel van een naald. De procedure duurt ongeveer 30 minuten en zal wat pijn veroorzaken.
Ijzer en zwangerschap
Ongeveer de helft van de zwangere vrouwen hebben bloedarmoede door ijzertekort. Zwangere vrouwen moeten ongeveer 27 milligram ijzer per dag krijgen in hun dieet. Uw prenatale vitamine kunnen ook ijzer bevatten. U kan worden getest op bloedarmoede bij uw eerste prenatale bezoek en na de bevalling.
Behandeling: Medicijnen
Geneesmiddelen voor bloedarmoede behandeling vaak de onderliggende ziekte. Dus in sommige gevallen, wanneer de bloedarmoede ontstaat als gevolg van chronische nierziekte, kan een injectie van het hormoon erytropoëtine (EPO) nodig zijn. Als een auto-immuunziekte ervoor zorgt dat uw lichaam zijn eigen rode bloedcellen aanvalt, dan kan een corticosteroïde, zoals prednison, de aanval vertragen en de bloedarmoede helpen corrigeren. Bij sikkelcelanemie, kan een geneesmiddel tegen kanker, genaamd Hydroxycarbamide, het aantal pijnlijke momenten verlagen.
Als u aan ernstige bloedarmoede leidt, kan u een transfusie die met uw type bloed overeenkomt, nodig hebben. Wanneer de productie van rode bloedcellen in het lichaam niet goed werkt, kan bloedarmoede behandeld of genezen worden met een transplantatie. In deze gevallen, wordt het beenmerg of navelstrengbloed van een donor gebruikt in plaats van het defecte beenmerg van de persoon, zodat het lichaam haar eigen gezonde bloedcellen kan gaan produceren. Wanneer bloedcellen te snel worden vernietigd, kan bloedplasma behandelingen of zelfs verwijdering van de milt nodig zijn.
Bloedarmoede voorkomen
U kunt bepaalde vormen van bloedarmoede voorkomen met een gezond dieet. Voedingsmiddelen die ijzer bevatten zijn mager rood vlees, lever, vis, tofoe, linzen en bonen, donkergroene bladgroenten en gedroogde vruchten. Eet ook voedsel met vitamine B12 en foliumzuur, zoals eieren en zuivelproducten, spinazie, en bananen. Veel brood, granen en andere voedingsmiddelen zijn verrijkt met de drie belangrijkste voedingsstoffen: ijzer, B12 en foliumzuur. Vitamine C, te vinden in citrusvruchten, andere vruchten en groenten, helpt uw lichaam ijzer te absorberen.
Teveel aan ijzer
Te veel ijzer kan leiden tot ernstige problemen, dit kan een gevolg zijn van herhaalde bloedtransfusies of een erfelijke aandoening, maar het nemen van te veel ijzer vormt ook een risico. De vele symptomen van een teveel aan ijzer zijn gerelateerd aan een overmatige opname van ijzer in de organen, dit veroorzaakt problemen in de lever, hart en alvleesklier. Ijzergehalte kan worden verlaagt door het nemen van de correcte medicijnen.
Leven met bloedarmoede
Een behandeling van uw bloedarmoede en het eten van een goed afgewogen dieet kan u meer energie geven en uw leven verbeteren. De meeste mensen kunnen hun bloedarmoede controleren door middel van een gezond dieet en ijzer- of vitamine supplementen, wanneer een arts zegt dat ze een tekort aan een van de belangrijkste voedingsstoffen hebben. Als u een chronische ziekte hebt, dan kan een goede conditie ook helpen bij het controleren of verhelpen van bloedarmoede.